Chemioterapia

Leczenie

Na czym polega chemioterapia

Chemioterapia jest leczeniem przeciwnowotworowym opartym na stosowaniu cytostatyków, czyli leków uszkadzających komórki nowotworowe oraz zdrowe komórki organizmu (w szczególności komórki szybko dzielące się, tj.: komórki szpiku kostnego czy komórki nabłonka przewodu pokarmowego). Chemioterapia najczęściej podawana jest dożylnie w formie kroplówek.

Wszelkie decyzje o włączeniu, modyfikacji dawki lub zaprzestaniu podawania leku należą do lekarza prowadzącego terapię, a porady
w aplikacji nie mogą zastąpić wizyty lekarskiej.
W zależności od rodzaju leku czas podania waha się od około
15 minut do 3 godzin. Jeden z leków stosowanych u chorych z niedrobnokomórkowym rakiem płuca (winorelbina) jest również dostępny w formie tabletek. Chemioterapia jest podawana w określonych odstępach czasu – najczęściej co 21 dni (tak zwany
„cykl chemioterapii”).

Przed każdym cyklem chemioterapii niezbędne jest wykonanie kontrolnego badania krwi – rutynowo ocenia się morfologię krwi oraz parametry wskazujące na prawidłowe funkcjonowanie nerek. Wyniki badań laboratoryjnych stanowią istotny element brany pod uwagę przy kwalifikacji do leczenia. Bardzo ważny jest również stan wydolności fizycznej chorego oraz obecność chorób współwystępujących. Niekiedy zły stan ogólny i poważne problemy zdrowotne uniemożliwiają podjęcie chemioterapii. Lekarzem podejmującym decyzje związane z chemioterapią jest specjalista onkologii klinicznej.

W Polsce u chorych z rozpoznaniem zaawansowanego
niedrobnokomórkowego raka płuca lekami pierwszego wyboru
(oznaczającymi tak zwaną pierwszą linię chemioterapii) najczęściej są następujące cytostatyki (leki przeciwnowotworowe):

• Cisplatyna,
• Winorelbina,
• Gemcytabina,
• Paklitaksel,
• Pemetreksed (tylko u chorych z rakiem gruczołowym lub wielkokomórkowym płuca).

Do drugiej linii chemioterapii kwalifikują się chorzy, u których doszło do nawrotu choroby. W tym wypadku zastosowanie znajdują:

• Docetaksel, (opcjonalnie w połączeniu z nintedanibem u chorych z rakiem gruczołowym płuca)
• Pemetreksed (tylko u chorych typami niepłaskonabłonkowego raka płuca).

Najczęściej stosuje się 4-6 cykli chemioterapii, następnie chory zgłasza się na wizyty kontrolne do prowadzącego jego leczenie onkologa. W przypadku chorych zakwalifikowanych do leczenia docetakselem w połączeniu z nintedanibem terapia jest prowadzona dwuetapowo. Początkowo chory otrzymuje dwa leki (najczęściej- 4 cykle docetakselu i jednocześnie lek doustny- nintedanib) a następnie tylko nintedanib aż do stwierdzenia nawrotu choroby. Skuteczność leczenia – zarówno w trakcie chemioterapii, jak i po jej zakończeniu – jest oceniana w badaniach obrazowych (RTG klatki piersiowej lub tomografia komputerowa klatki piersiowej). Nie rekomenduje się wykonywania badania PET-TK.

Chemioterapia jest stosowana również u części chorych poddanych operacji (chemioterapia uzupełniająca, adiuwantowa)- zazwyczaj podaje się 3-4 cykle chemioterapii dwulekowej (cisplatyna i winorelbina)
Każda osoba inaczej reaguje na leczenie. Niekiedy u chorych poddawanych chemioterapii obserwuje się działania niepożądane leczenia.

Jak się przygotować do chemioterapii

Radioterapia może być prowadzone zarówno w czasie pobytu w szpitalu, jak i w trybie ambulatoryjnym (jedynie pobyt dzienny).

Do szpitala także do Zakładu Radioterapii należy zabierać ze sobą całą dotychczasową dokumentację medyczną obejmującą:

karty informacyjne z wcześniejszego leczenia,

wyniki badań, tj. badania laboratoryjne, EKG oraz wyniki innych, specjalistycznych badań zleconych przez lekarza prowadzącego albo innego lekarza (np.: komputerowa tomografia, opis koronarografii, ECHO serca),

wynik grupy krwi (musi być udokumentowany i poświadczony pieczątką pracowni serologicznej oraz osoby wykonującej badanie),

aktualne opisy konsultacji z dotychczasowego leczenia specjalistycznego (np. konsultacja kardiologiczna, neurologiczna, endokrynologiczna, itd.).

Wszystkie istotne dokumenty z dotychczasowego leczenia zostaną skserowane i dołączone do potrzebnej szpitalowi Historii Choroby Pacjenta. Brakujące badania zostaną wykonane w szpitalu.
Dla lekarza prowadzącego należy przygotować pełną listę przyjmowanych leków oraz dodatkowych preparatów (suplementy diety, produkty homeopatyczne). Wszelkie potrzebne środki farmakologiczne muszą być kontrolowane przez lekarza. Podczas pobytu w szpitalu żadnych tabletek nie wolno brać na własną rękę.

Jeżeli chemioterapia lub radioterapia będą prowadzone w czasie kilkudniowego pobytu w szpitalu, należy wziąć ze sobą dowód osobisty lub legitymację rencisty/emeryta (w razie ich braku – paszport, w wielu miejscach chorzy otrzymują też specjale karty identyfikacyjne). Ponadto przydatne mogą okazać się kapcie, szczoteczka do zębów i pasta, krem, dezodorant, ręczniki, szlafrok oraz piżama lub koszula nocna. W trakcie pobytu w szpitalu warto mieć ze sobą także ładowarkę do telefonu komórkowego oraz wodę mineralną. Biżuterię oraz inne wartościowe rzeczy należy pozostawić w domu.
W czasie radioterapii prowadzonej w trybie ambulatoryjnym chory pozostaje w codziennym ubraniu, nie ma potrzeby przebierać się w piżamę, jednak ubiór powinien być wygodny.